Giải thích câu tục ngữ đói cho sạch rách cho thơm
Đề bài: Em hãy giải thích câu tục ngữ đói cho sạch rách cho thơm
Bài làm
Nhân cách phẩm giá thước đo giá trị. Nếu không may gặp hoàn cảnh khó khăn nghèo đói và ta vẫn giữ được sống trong sạch, tâm hồn thanh cao thì quả là đáng quý vô cùng, Từ ngàn, xưa việc giữ gìn nhân cách của con người dù trong tình huống nào được ông cha ta nhắc nhở qua câu tục ngữ:
Đói cho sạch rách cho thơm
Ta hiểu lời dạy ấy như thế nào.
Trong câu tục ngữ cảnh tượng đầu tiên mà ta bắt gặp là "đói" và "rách". Nhưng đối lập với cảnh đói là tính sạch và thơm. Vậy ta cần phải hiểu rõ từng chi tiết để thấm nhuần lời dạy của ông cha. Thường thì đối tức là không đầy đủ không thiếu thốn. Và đã không nghèo khó mà lành lặn tức là phải rách. Câu tục ngữ ấy đã đặt con người vào tình huống thiếu thốn như vậy ta phải làm sao cho thơm tho, tức là không có mùi hôi. Đã có biết bao người nghèo được như thế? Trên thực tế xã hội, nếu hiểu theo nghĩ thực của câu tục ngữ thì quả là hiếm. Nhưng ở đây, ông cha mượn những hình tính chất "sạch thơm" để nhằm giáo dục con người. Người ta thườn vin vào cảnh túng nghoe thiếu thốn để đổi lỗi cho ăn mặc rách nát hoặc dơ bẩn của mình. Đó là cái hình thức bên ngoài, nhưng còn nhân phẩm , giá trị của con người thì sao? Đây mới chính là câu tục ngữ muốn đề cập. "Sạch" và "thơm" không phải là do tự nhiên có mà là do ở chính con người. Ta có thể hiểu cho sự trong sạch, cao đẹp của tâm hồn, nghĩa là dù trong bất cứ hoàn cảnh nào ta cũng phái biết giữ gìn nhân cách, lòng tự trọng của con người, đừng làm điều xằng bậy, xấu xa để làm tổn thương đến đến danh dự cá nhân, danh dự cá nhân, danh dự gia đình. Ta phải biết kiềm chế phải sáng suốt và bình tĩnh, đừng vì một khúc quanh cuộc đời, vì nghèo túng... mà bán rẻ lương tâm danh dự của mình. Quả thực, nhân vật Lão Hạc trong truyện ngắn Lão Hạc của nhà văn Nam Cao là một hình tượng đẹp đáng trân trọng. Trước sự nghèo đói trầm trọng lão thà chịu chết trong sạch chứ không thể vì cuộc sống mà làm nghề ăn trộm. Cái chết của lão Hạc gây xúc động trong lòng người đọc bởi lẽ lão là người nông dân ngheo mà có được nhân cách đáng quý, đáng khâm phục.
Chị Dậu nhân chính trong tác phẩm Tắt đèn của Ngô Tất Tố vì quá nghèo cũng phải bán con, bán chó để lấy tiền nộp sưu cho chồng, vậy mà chị mạnh dạ ném nắm bạc vào mặt trên tri phủ Tư Ân để bảo vệ lòng thủy chung với chồng.
Đó là những nhân cách cao đẹp, mà hình tượng con cò trong bài cao dao con Con cò mà đi ăn dêm là tiêu biểu cho người dân lao động bình thường nghèo khó biết giữ gìn tiếng thơm để lại cho con cháu đời sau đời sau.Có xáo thì xáo nước trongĐừng xáo nước đục đau lòng cò con
Lời dạy trên là một bài học sâu sắc có giá trị giáo dục về nhân cách đạo đức cho con người. Thấm nhuần và hiểu rõ giá trị của câu tục ngữ, mỗi người chúng ta cố gắng thực hiện tốt lời giáo huấn trên. Ngày nay, đứng trước một xã hội chạy theo đồng tiền thì phẩm giá nhân cách con người là một vấn đề quan trọng. Ta giữ được sạc thơm trong hoàn cảnh xã hội xô bồ này mới điều đáng quý.
Xem thêm
